ФОТО
ВИДЕО
Энэ удаагийн аялал онцгой байлаа. МБНЭ-ийг байгуулагдахаас эхлэн зүтгэж яваа хоёр дархан удган Д.Батчулуун, Д.Энхжаргал нар хамтдаа явсан юм. Тэдэнтэй хамт өргөн бүрэлдэхүүн явсан билээ. Монгол бөөгийн их удган Юра, Агий гуйа багт багтсан байсан. Д.Энхжаргал удганыг дагаж түүний шавь нар гарсан байлаа. Цэлмэн тэнгэр, зуны ногоон өнгө, замын хажуугаар өнгөрөх уул, ус байгалийн сайханыг гайхуулна. Очих замаа Лүн, Баяннуур, ... чиглэлд сонгосон байсан. Тэгээд Булган аймгийн нутагт байрлах Цогт хун тайжийн ордоны балгасаар дайрч өнгөрсөн юм.
Дашинчилэн сумын төвөөс баруун зүгт 12 км зайтай Хар бухын голын өмнө хөвөөнд, Хадаасан толгойн зүүн хойно орших эртний хотын туурийг Хар бухын буюу Хадаасангийн балгас гэдэг. Туурийг анх XIX зууны үед илрүүлэн олсон ба 1934, 1948-1949 онуудад хайгуул судалгаа, 1970 онд бага хэмжээний малтлага хийжээ. Уг хотын туурь түүхийн хоёр өөр цаг үед холбогдох бөгөөд эхнийх нь Х-ХI зууны Кидан улсын үе болно. Энэхүү балгасын Киданы үед холбож үзэх гол үндэслэл нь Чин толгойн балгаснаас олдсон кидан бичээст дээврийн ваартай яг ижил хэлбэр маягийн ваар олдсон явдал юм. Хожим XVII зууны эхэн хагаст эртний энэ хотын хэрэм дотор дан чулуугаар хийсэн барилга байгууламжуудыг барьжээ. Энэ нь тус тусдаа бат бэх хэрэмтэй хэдэн том барилга дуган байсан бөгөөд барилгын чулууны өрөөс бэхэлгээ зэрэг нь XVII зууны үеийн Монголын бусад шивээ бэхлэлтэд нийтлэг ажиглагддаг бөгөөд барилгын хэв загвар нь Төвд барилгын арга маягийг илэрхийлдэг. XVII зууны үед барилга байгууламжийг өргөтгөсөнийг Цогт хунтайжтай холбож үздэг.
Замд наадамдаа бэлтгэж сунгаа хийж байгаа морины уралдаантай таарсан. Их уул сумын урдахь хөвдөг гүүрээр гарсан. Тэгээд удалгүй Тосонцэнгэл сумын дундуур гарч Хөвсгөл аймгийн төв Мөрөн хотод орж ирсэн билээ.
