ФОТО
ВИДЕОЭнэ нэр алдар нь түгсэн хайрханд очиход хүлээлт хэрэгтэй. Нутаг усанд нь олон удаа очиж өөрийгөө хайрхан буюу агуйнаас холоос ч гэсэн залбираад сэтгэлдээ төсөөлөөд явж онгодынхоо хэдийд очиж болно гэсэн хугацаа нь очвол зүгээр юмуу гэж бодсон.
Миний хувьд агуйаас зайдуу байж Цагаан-Үүр уялган гол суман гол гээд хэдэн жилийн нүүр үзэж сая л нэг хайрхан орох нөхцөл бүрдсэнээр даян дээрхийн агуй орлоо.
Хотоос гарч шууд уялган гол орлоо. Очиход бороо хэд хоног тасралтгүй орж байлаа. Энэ өдрүүд 2021 оны 08 сарын 01-3-ны хооронд байлаа. Байгаа айлын хүмүүс энэ чигээрээ хур ороод байвал Дайн дээрх орж чадахгүй байх хэмээн ярихад миний сэтгэл хөдлөж орой болоход ихэд хөөрч хөөр юугаан татаж уул усанд, тэнгэртээ дуулгаж хур бороо оруулахаа болиулахыг гуйж залбирлаа. Гэтэл 4-ний өглөөнөөс үүл нимгэрч бороо зогслоо. Тэр өдөр өөр зүйлсийн үйлэнд шамдлаа. 5-ний өглөө болж морин цаг болмогч дээрхийн агуйн зүг замчтай хамт мотоциклоор замд гарлаа. Даян дээрх хүртэл 10 гаран км юмаа. Замдаа өндөр уул, ой шугуй, тал гол, намаг балчиг туулсаар зорисон газраа хүрлээ.
Агуйн доод бэлээс сүсэгтэн олонт сануулга самбар байрлуулж тэр байтугай бие засах газар, сүүдрэвч бэлдсэн байлаа. Бэлээс авхуулаад залбирах газар нь залбирч бодсоор дээш өгсөөд 100 орчим метр өндөрлөгт матсаар агуйн аманд дөхөж ирэхэд 3-н хэрээ эргэж угтаж авлаа. Мөн ургаа модонд их хэмжээний хадаг яндар уясан харагдана. Уг нь ургаа модонд хадаг уяахыг хэзээнээсээ хийж эхэлсэн бэ гэдгийг бид бодох ёстой. За ингээд агуйд орлоо.
Хүссэн газраа ирсэн минь сэтгэл ихэд догдлов. Сониуч зан минь хөдөлж бүх зүйлийг нэгд нэгэнгүй харж сонирхлоо. Үүний дараа гол ажилдаа орж, хуур татсанаа Даян дээрхийн онгодтой холбогдож мэдээлэл авлаа.
Цагаан морь унасан, цагаан саарал дээлтэй шүтээн үзэгдэж ийн хэлэв: 33-н дааганы чадалтай 33-н салаатай энэ агуй уул минь гэж хэлээд чамд одоо шидээ үзүүлье гээд олон шувуу ирнэ гэж хэллээ. Гэтэл удалгүй хэдэн зуун хараацай шувуу агуйн амаар эргэлдлээ. Энэ мэдэрсэн зүйлээ хамт яваа хөтөчдөө ярьж дуулгалаа.
Мөн бид 2-ыг агуйгаас буцасны дараа хур орно гэсэн билээ. Яг хэлснээр нь болж бид Уялган гол ороход бороо орж билээ. За ингээд Монгол улсынхаа хилээ бүтэн даатгаж зон олон, улаачууд, МБНЭ даатгаж залбирсан билээ. Энэ үйл явдлаа дүрс бичлэг болгон авсан болно. Учир мэдэх нутгийн зайрантай хөөрөлдөж үзлээ. Уг нь бол Даян дээрхийн агуйн дэргэд онгодоо оруулах бөөлөх заахан тиймэрхүү байдаг хэмээн ярьлаа. Шинээр улаач болох олон хүмүүс ирдэгч, онгод нь ордоггүй улаач цөөнгүй байдаг хэмээлээ. Ингээд Даян дээрхийн онгодод залбираад хүслээ биелүүлээд, үйлээ гүйцээгээд буцлаа. Сайхан байлаа.
Б.Мөнхчулуун
